خطاهای نوشتاری فارسی‏آموزان آلمانی زبان در سطح مقدماتی: خطاهای املایی-واجی

هدف از پژوهش حاضر، تحلیل خطاهای نوشتاری فارسی آموزان آلمانی زبان در سطح مقدماتی است؛ به­ همین­ منظور، خطاهای موجود در نگارش نویسه های نوشتاریِ 34 زبان آموز مقدماتی زبان فارسی به روش خودانگیخته گردآوری و با توجه به طبقه بندی های فیزیاک (1981)، کشاورز (1999) و ضیاحسینی (1994) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. داده های تحقیق شامل 850 خطا، موسوم به خطاهای املایی-واجی است که مربوط به نویسه ها و حروف آنها در واژه ها می­باشد. خطاهای موجود با توجه به فرایندهای واجی به ترتیب در گروه های جایگزینی نادرست، افزایش نادرست، کاهش نادرست و ترتیب نادرستِ نویسه و همچنین با توجه به منشأ وقوع در دو گروه خطاهای میان زبانی و خطاهای درون زبانی طبقه بندی شده­اند. نتایج پژوهش بیانگر آن است که منشأ وقوع 672 خطای واجی، میان زبانی است و 218 خطای دیگر نیز از منشأ درون زبانی برخوردار هستند. همچنین، بروز 671 خطای واجی از فرایند جایگزینی نادرست، 316 خطا از فرایند افزایش نادرست، 268 خطا از فرایند کاهش نادرست و 25 خطای دیگر هم از فرایند ترتیب نادرست نویسه ناشی شده است که در این میان، فرایند جایگزینی نادرست نویسه دربرگیرنده ی دو فرایند دیگر یعنی افزایش و کاهش نادرست نویسه می­باشد. بسامد وقوع فرایندهای واجی در پیدایش خطاها نیز محاسبه و در جداول مربوط ارائه شده است. تحقیق حاضر نشان دهنده­ی این است که زبان فارسی به عنوان زبان دوم، نسبت به تداخل زبان آلمانی به عنوان زبان مادری، تأثیر بیشتری در بروز خطاها دارد.